v365 Chuyện mắm, chuyện mứt Đà Nẵng Online
Đăng ngày:
Đà Nẵng cuối tuần Chuyện mắm, chuyện mứt Thứ Bảy, 15/03/2025, 15:32 [GMT+7] Chia sẽ、Facebook、Linkhay、Google Bookmarks In bài viết này .、.、.、Nhắc đến làng chài cổ Nam Ô, chắc hẳn ai cũng biết đến nghề làm nước mắm truyền thống nức tiếng và hái mứt rong biển trên những ghềnh đá cao, để hiểu tường tận tâm tư, tình cảm về những ngày vượt khó gìn giữ nghề, tôi bèn ngược dòng thành phố về đây trò chuyện cùng bà con. Trong cảm nhận của tôi, Nam Ô đẹp vô cùng với lợi thế lưng tựa núi, mặt hướng biển cùng bao nhiêu sử, ký để lại, nhất là nghề làm nước mắm vang danh sánh ngang các thương hiệu nước mắm Phú Quốc, Phan Thiết… Nghề làm nước mắm Nam Ô vang danh, sánh ngang các thương hiệu nước mắm Phú Quốc, Phan Thiết… Ảnh: HUỲNH VĂN TRUYỀN Dọc con đường làng nhỏ bên bờ biển, nơi có hàng chục biển hiệu nước mắm truyền thống được treo ngay ngắn như: “Bà Nhứt”, “Bình Minh”, “Ngọc Vinh” hay “Bà Hoa”… cùng những lu, chum đựng mắm được bày biện từ khoảng sân lớn ra tận ngõ nhỏ, tỏa ra thứ hương vị thơm lừng, ngọt dịu hòa cùng tiếng sóng vỗ, tiếng gió thổi như tưới mát tâm hồn những ai ghé thăm. Trong khung cảnh này, tôi bắt gặp hình ảnh bà Bùi Thị Hoa đang nâng niu và sắp xếp những chai mắm vào tủ kính. Bà có ngót nghét 65 năm gắn bó với mắm. Nhớ lại khoảng thời gian nghề bị mai một, bà từng trăn trở hằng đêm, giữ hay bỏ nghề, thế nhưng nặng lòng với nghề nên đến nay, hơn nửa đời người bà vẫn gắn bó với cá, với mắm. Và cũng nhờ có mắm mà bà nuôi bảy người con ăn học nên người dẫu thiếu trước, hụt sau. Xa hơn, bà muốn chung tay cùng người dân giữ nghề. Có lẽ, để an ủi bà nói riêng và người dân Nam Ô nói chung, thương hiệu mắm Nam Ô đã tự hào ghi danh trên bản đồ nước mắm cả nước. “Thời trước, nhà nào cũng làm mắm nên cả làng từ đầu ngõ đến cuối hẻm, đâu đâu cũng sực nức hương mắm, con trẻ lớn lên cũng biết ngửi mắm, nếm mắm. Nhưng có khoảng thời gian, vì nhiều lý do, nghề rơi vào quên lãng. Nhưng trong thâm tâm, tôi vẫn hy vọng về sự hồi sinh của mắm Nam Ô. Giờ đây, nhìn thấy nước mắm Nam Ô ít nhiều đạt thành tựu và quan trọng là giữ được nghề truyền thống cha ông là điều vui mừng”, bà Hoa trầm ngâm nói. Bà Hoa nhớ lại, ở tuổi 15, “ăn chưa no, lo chưa tới”, mỗi khi tàu cập biển, bất kể sáng sớm hay tối muộn, bà đều cùng bà nội và mẹ chờ mua cá và gánh cá về nhà. Sau đó, bà trực tiếp chọn ra loại cá cơm than, làm sạch và mang ướp muối cho vào chum. Hay câu chuyện đi bán mắm, bà vẫn còn nhớ mãi khi phải gánh mắm đi bộ xuống phố rồi tạt ngang qua xã Hòa Liên, ngược lên Hòa Bắc. Mươi năm trước, còn khỏe, bà vẫn giữ thói quen gánh mắm như thời còn bà, còn mẹ. Sau này, sức khỏe yếu, bà bán mắm tại nhà và nhờ người nhà giao đi khi khách hàng cần. Theo bà Hoa, nước mắm Nam Ô không có bí quyết hay công thức riêng, tuy nhiên, người làm phải nằm lòng các bước cơ bản để cho ra vị mắm ngọt, đậm và trong. Mùa mắm bắt đầu từ tháng Ba cho đến tháng Bảy, nguyên liệu gồm cá cơm than và muối Sa Huỳnh. Đồng nghĩa, mùa cá tháng Ba gọi là mùa cá Nam và mùa cá tháng Bảy gọi là mùa cá Bắc. Vụ mùa cá Nam phải giảm lượng muối bởi thời điểm vào hè, nước biển mặn, thấm vào cá đậm hơn. Ngược lại, mùa cá Bắc phải tăng lượng muối bởi là mùa lạnh, nước biển nhạt. Cá sau muối phải ủ thời gian tối thiểu 12 tháng, tối đa hơn 2 năm. Cách nhà bà Hoa không xa, bà Bùi Thị Liên cũng là bậc lão làng trong nghề làm mắm, hiện bà nghỉ nghề hơn mươi năm qua vì không đủ sức khỏe và con gái đang nối nghiệp. Khi tôi hỏi nghề lắm mắm có vất vả không, bà Liên và bà Hoa quả quyết rằng, làm mắm không hề vất vả bởi chủ động thời gian nhưng cái khó nhất là đọng vốn lâu mà đầu ra thì hạn chế, nếu không đủ tình yêu nghề và sự kiên nhẫn sẽ khó lâu bền. Lẽ đó, trong khoảng thời gian ủ mắm, để lấy ngắn nuôi dài, giữ đam mê, gia đình bà Liên, bà Hoa và hầu hết bà con trong làng phải xoay xở nhiều nghề khác như: mắm ruốc, mắm nêm, cá khô... còn đàn ông tay chèo vững chãi hơn thì đi biển, cào ốc, cào nghêu để có thêm đồng ra, đồng vào. Bởi vậy, ở Nam Ô có câu nói nổi tiếng “Đàn ông đi biển, đàn bà làm mắm”… Ở Nam Ô còn có nghề hái rong mứt trên những ghềnh đá được cha ông mưu sinh hàng trăm năm qua. Theo các bô lão trong làng, loài rong mứt này còn gọi là “lộc trời”, chỉ mọc ở các ghềnh đá cao, nơi giao thoa nguồn nước sông và nước biển. Đó là điều kiện thích hợp để sản sinh ra loài rong mứt chỉ mọc ở các tỉnh Quảng Ngãi, Phú Yên và thành phố Đà Nẵng. Nghe qua đã thấy cái nghề khó trăm bề nhưng được người trong nghề trực tiếp chia sẻ, tôi nghĩ rằng, nghề này không chỉ khó mà còn đánh cược tính mạng với tử thần. Mưu sinh gặp muôn vàn hiểm nguy nhưng loài rong này đã trở thành nguồn sinh kế cho bao gia đình. Nói về nghề, anh Đinh Minh Sơn cho biết, là nghề truyền thống nhưng nhiều người vẫn bỏ ngang bởi khá vất vả và chịu không thấu từng đợt sóng dữ chực chờ táp vào người khi đứng trên mỏm đá cao hái mứt. Chứng minh điều này, anh nói, bạn của anh đi hái mứt một vài lần đã bỏ nghề và nhiều người trong vùng đã không may phải bỏ mạng trên các ghềnh đá, biển xa. Với anh, sống với nghề gần 20 năm, anh chưa từng nghĩ đến việc rời nghề bởi nặng gánh mưu sinh. Nếu không hái mứt, anh cũng không biết làm gì khác, hơn nữa, niềm đam mê với mứt quá lớn nên khó mấy rồi cũng ráng, cũng quen. “Nghề hái mứt tồn tại từ lâu nhưng phải đến những năm gần đây mới được nhiều người biết đến bởi là sản phẩm sạch, thơm, ngon và nhiều chất dinh dưỡng. Nhờ đó, giá mứt tăng lên, thấp nhất là 220 ngàn đồng/kg và cao nhất là 2,6 triệu đồng/kg với nhiều loại như mứt sẻ, mứt khô, mứt ướt... ”, anh Sơn bày tỏ. Theo anh Sơn, từ tháng Mười đến tháng Mười Hai là thời điểm mưa dầm, gió bấc nên rong mứt mọc nhiều ở các ghềnh đá dọc chân đèo Hải Vân. Nghề hái mứt có dụng cụ gồm vợt lưới và chiếc muỗng sắt. Từ 3 giờ sáng trời còn chưa tỏ, từ trên bìa rừng Hải Vân, anh đi bộ xuống dọc chân đèo mất hơn hai tiếng và đến 5 giờ, anh bắt đầu hành trình cheo leo trên những ghềnh đá cho đến khi mặt trời lừng lững trên đầu. Nguyên tắc, nơi ghềnh đá cạn, sóng đánh ít thì rong mứt ít, nơi ghềnh đá xa, càng hang hóc, hiểm trở, sóng đánh nhiều thì rong mứt nhiều, tùy điều kiện thời tiết, sức khỏe mà mưu sinh xa, gần. Ngày ít, anh hái khoảng vài ký, ngày nhiều thì hơn chục ký, thu nhập một năm, khoảng vài chục triệu đồng. Là người lâu năm gắn bó với nghề, anh Trần Văn Trọng nhìn xa xăm nói, nghề này buộc người hái rong luôn trong tâm thế cẩn thận, biết canh sóng và không liều mình. Bởi đá rất trơn, sơ sảy là té khói đá hay phải dự báo đường đi con sóng từ xa để leo xuống kịp thời, nếu tự bám mình trên đá, sóng dội vào rất nguy hiểm. Đồng thời, phải có sức khỏe tốt bởi người hái phải ngâm nước, bị sóng đánh nhiều giờ đồng hồ. Nhưng đã sống với nghề thì đành theo nghề, chỉ mong đủ sức khỏe để tiếp tục mưu sinh nghề truyền thống mà cha ông để lại. .、.、Các tin khác Tín hiệu vui từ một quyết sách Sắp xếp lại bộ máy hành chính cấp tỉnh: Thời điểm phù hợp để thực hiện Đa dạng dịch vụ chăm sóc sau sinh .、.、.slick-list, .slick-track { }、.slick-vertical .slick-slide { }、XSMN、Xổ số ba miền La home、Vinhomes Global Gate eva air、GO88、Tour Châu Âu duocphamtanducminh.com.vn Truyện Tranh Full Thu mua laptop cũ khu đô thị sinh thái đẳng cấp eco retreat、tế bào gốc là gì Homestay Đại Lải báo lào cai online phatphongthuy.com The Gió Riverside var headTag = document.getElementsByTagName[0]; }、try{、setTimeout{、jQuery.slick }, 500);、}catch {}、.textlink_embed{ }.、Làng quanh chân sóng
Twitter、Gửi tin qua Email
Nặng lòng với nghề
Mưu sinh trên đá
TƯỜNG VY、;
;、.、Gửi bình luận
Lặng thầm tìm xanh cho đất
.
Đón con chào đời
Trải nghiệm hạnh phúc
height: auto !important;
width: 100% !important;
if {、document.write
display: none;